بررسی اظهارات نخست وزیر کانادا
وب سایت شبکه خبری «راشاتودی» ۲۸ دسامبر (۷ دی) مقاله‌ای با عنوان «چین اختلاف افکنی نمی‌کند» منتشر و در آن به بررسی اظهارات نخست وزیر کانادا پرداخت.
شبکه تلویزیونی «گلوبال» کانادا ۲۵ دسامبر (۴ دی) برنامه‌ای پخش کرد که در آن «جاستین ترودو» نخست وزیر این کشور گفت: ما همیشه با یکدیگر مقایسه می‌شویم، و چین از زمان گشایش بازار، به گونه‌ای زیرکانه رقابت ایجاد کرده که باعث شده ما به جنگی داخلی کشیده شویم.
ترودو گفت که چین باعث ایجاد فرصت‌های اقتصادی شده اما خواستار ایجاد یک «جبهه واحد» علیه این کشور شد. می‌توان گفت این تحریک‌برانگیزترین اظهاراتی است که او تا کنون در این زمینه داشته است.
اما نخست وزیر کانادا یک نکته را نادیده گرفت؛ این چین نیست که از اختلافات میان کشورهای غربی برای استفاده حداکثری از منافع راهبردی خود بهره میبرد. در واقع کشور دیگری وجود دارد که در این حوزه بهتر عمل می‌کند. این کشور بسیار نزدیک به کاناداست و مشتاق بهره جستن از نزاع میان همپیمانان خود و چین برای سودجویی در یک بازی با جمع صفر است. حدس بزنید کدام کشور است!
حق با ترودو است. نفوذ اقتصادی گسترده چین بزرگترین امتیاز راهبردی آن در برخورد با ایالات متحده و همپیمانان آن است. چین بیش از ۱٫۴ میلیارد نفر جمعیت و اقتصادی با رشد سریع دارد که همین امر هم یک سود اقتصادی برای کشورهای غربی محسوب می‌شود. دامنه وسیع فرصت‌هایی که چین ارائه می‌دهد نه تنها در کشورهای غربی یافت می‌شود بلکه در بخش‌های دیگر جهان نیز قابل مشاهده است. در تئوری، غرب خواستار استفاده از مزایای بیشتری از بازار چین است. با این همه، به اشتباه فکر می‌کند چین از نفوذ اقتصادی خود برای «اختلاف افکنی» در میان کشورهای مختلف استفاه می‌کند. در واقع اگر چین این کار را نمی‌کرد، منافع کشورهای غربی به راحتی به صورت مساوی و منصفانه تقسیم می‌شد.
ممکن است این سوال برای ترودو پیش بیاید که چرا آمریکا اخیرا تعرفه بر واردات نرم‌چوب کانادا را دو برابر کرده است. آیا این همان «جبهه متحد» است که ترودو آرزویش را در دل دارد؟ یا این نتیجه به اصطلاح «اختلاف افکنی» پکن است؟
ترودو به بزرگنمایی سرمایه‌داری پرداخت اما به نظر می‌رسد به معنای کاربردی و اساسی این واژه بی‌توجه است: رقابت با رقبا به منظور کسب بیشترین سود از سرمایه گذاری به جای توزیع برابر منافع بر اساس ارزش و احساسات.
آمریکا که متحد شماره یک کانادا محسوب می‌شود مکررا تاکید کرده که قربانی کردن منافع شرکایش برای کسب سود، برایش مهم نیست.
برای مثال، هنگامی که چین خرید زغال سنگ از استرالیا را متوقف کرد (به دلیل دنباله روی کانبرا از سیاست خصمانه در قبال چین که واشنگتن امیدوار بود آن را ببیند) ایالات متحده سهم بازار استرالیا را شریک شد. در مثالی دیگر وقتی فرانسه برای فروش زیردریایی به استرالیا قرارداد بسته بود، آمریکا خودش را جایگزین این قرارداد کرد و باعث انتقاد شدید پاریس شد. هنگامی که ایالات متحده نگران بود دانمارک جنگنده‌های تایفون ساختِ اروپا را بخرید، مدعی شد آژانس اطلاعاتی دانمارک از اروپایی‌ها جاسوسی می‌کرده است.
ایالات متحده به شکلی تهاجمی با شرکای خود رقابت می‌کند تا بیشترین سود را روانه جیب خود کند. به بیان دیگر واشنگتن می‌خواهد این کشورها تعهدات خود را رعایت کنند تا به خود آنها ضربه بزند.
اشتباه فاحش نخست وزیر کانادا این است که وقتی می‌خواهد «جبهه‌ای متحد» مقابل چین به نمایش بگذارد در واقع در حال سودرسانی بیشتر به آمریکاست و نه سودرسانی به شرکایی که بخاطر آنها آسیب دیده‌اند. کانادا بهتر است درک عمیقی از این روند داشته باشد. هنگامی که ایالات متحده کارزار ادعایی علیه شرکت «هواوی» را بخاطر منافع خودش به راه انداخت و از کانادا خواست تا «منگ وانژو» (مدیر مالی شرکت هواوی) را بازداشت کند، در واقع این اتاوا بود که بهای نهایی را پرداخت کرد.
«جبهه متحد» وجود خارجی ندارد زیرا با واقعیت مفهوم سرمایه‌داری در تضاد است و ایالات متحده طرفدار و حامی شماره یک سرمایه‌داری است. برای فهم این نکته کافی است دقت کنیم وقتی همپیمانان سعی در بستن توافقی با چین دارند که آمریکا در آن سهیم نیست، ایالات متحده ناخشنود خواهد شد.
اظهارات ترودو باعث شد سیاست خارجی مبهم و خودآزارِ کانادا به این نتیجه برسد که حسن‌نیت بیش از اندازه‌ای برای ایالات متحده خرج کرده در حالی که آمریکا هیچگاه این حسن‌نیت را جبران نکرده است. کانادا خواستار اتحاد مقابل چین شده و پکن را به اختلاف افکنی متهم کرده و این در حالی است که همسایه جنوبی آن (آمریکا) همچنان به حمله علیه صنایع و صادرات کانادا با شعار انحصارگرایانه «اول آمریکا» به جامانده از دوره ترامپ، ادامه می‌دهد.
