حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در گفت‌وگو با ایسنا درباره راه‌اندازی بازار فیوچرز قیر توضیح داد: راه اندازی فیوچرز قیر فعلا مشکل بازار دارد. این قرارداد برای هر بازاری که قرار باشد راه اندازی شود ابتدا باید یک بازار نقد مستمر روزانه وجود داشته باشد. در حال حاضر قیر به این صورت است که یک هفته توسط عرضه‌کننده عرضه می‌شود و یک هفته ممکن است عرضه نشود.
وی با تاکید بر اینکه باید یک بازار مستمر قیر وجود داشته باشد، اظهار کرد: باید این بازار وجود تا قیمت‌های آن بتواند به قیمت‌های آتی کمک کند. به همین دلیل باید بازار گواهی سپرده که بازاری با مبادلات روزانه است، راه اندازی شود. اما بحث معافیت مالی ارزش افزوده راه اندازی بازار گواهی سپرده محصولاتی غیر از محصولات کشاورزی هنوز در گیر و دار بخش‌نامه‌های سازمان امور مالیاتی است و در این راستا در حال مذاکره با سازمان امور مالیاتی هستیم که معافیت مالیاتی گواهی سپرده کالایی را برای کالاهای غیر از کالاهای کشاورزی که مالیات ندارند، تثبیت کنیم و این موضوع توسط سازمان مالیاتی تایید شود.
مدیرعامل بورس کالا با بیان اینکه مذاکره با سازمان امور مالیاتی در مورد موضوع مذکور حدود دو سال است که در جریان است، ادامه داد: با این‌حال هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. البته هر اوراق بهاداری که سازمان بورس به عنوان ابزار مالی شناسایی کند، معافیت مالیاتی را دارد که گواهی سپرده هم همینطور است. در همین زمینه شورای عالی بورس و سازمان بورس آن را به عنوان ابزار مالی گواهی سپرده شناسایی کرده و از مالیات هم باید معاف باشد اما اتفاقی که افتاده این است که سازمان امور مالیاتی باید بخشنامه‌اش را صادر کند که این اتفاق هنوز نیفتاده است.
سلطانی نژاد ادامه داد: اگر بخشنامه توسط سازمان امور مالیاتی صادر شود دست ما برای اینکه روی محصولات دیگر هم مشتقات را تعریف کنیم باز است. به طور کلی بورس‌های کالایی در دنیا بیش از آنکه به بازار نقد بپردازند، بازارهای مشتقه در آن‌ها فعال هستند اما نرخ تورم بسیاری از کشورهایی که بورس‌های کالای پیشرفته مبتنی بر بازار مشتقه دارند با کشور ما متفاوت است. در کشوری که تورم رو به رشد است سخت می‌شود بازار مشتقه را راه‌اندازی کرد.
وی با تاکید بر اینکه توسعه بورس‌های کالایی باعث رشد اقتصادی یک کشور می‌شود، گفت: با توسعه بورس های کالا، پیش‌بینی پذیری نسبت به آینده قیمت کالاها به وجود می‌آید، صنایع رشد می‌کند و می‌توان در سایه تامین کالا و مواد اولیه مورد نیاز در بازار مستمر، برای تولید برنامه ریزی کرد. در کشور ما هم باید بورس کالا توسعه پیدا کند اما گاهی مسئولان به تناسب اقتضای زمانی به سمت قیمت گذاری می‌روند و نحوه تخصیص کالایی که قیمت گذاری می شود جامعه هدف را محدود می کند.
مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: در برهه‌های تاریخی پس از جهش‌های ارزی دچار قیمت‌گذاری شده‌ایم و این باعث شده رشد بورس مخصوصا بورس‌های کالایی متوقف شود. هرچند بازار صادراتی وجود دارد و می‌توان روی این بازارها کار کرد. یکی از دلایل موفقیت فرآورده‌های نفتی چه در بورس کالا و چه در بورس انرژی این است که در رینگ صادراتی عرضه می‌شوند و بازارهای صادراتی در تکانه‌های ارزی بازار جذابی برای مخاطبین خود است.
**رفع ۵ دغدغه فعالان بخش کشاورزی به وسیله ابزارهای بورس کالا
مدیرعامل بورس کالای ایران در گفت و گو با پایگاه خبری اتاق بازرگانی ایران به پنج دغدغه اصلی فعالان بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: کشف قیمت منصفانه محصولات، پوشش ریسک قیمتی، استانداردسازی محصولات، قراردادهای بلندمدت و بازار مستمر و روزانه در حیطه بازار داخلی و صادراتی از دغدغه های اصلی در حوزه محصولات کشاورزی است که ابزارهای مالی بورس کالا می تواند به همه این دغدغه ها پایان دهد.
حامد سلطانی نژاد افزود: راهکار های بورس کالا هم به سمت ایجاد بازار و هم توسعه ابزاری محصولات کشاورزی است. در این میان یک بازاری که تاکنون شکل گرفته، بستری برای حمایت های قیمتی از محصولاتی مانند زعفران، ذرت و جو با اجرای ماده ۳۳ قانون افزایش بهره وری کشاورزی و خرید های حمایتی سازمان تعاونی روستایی بوده است.
وی اضافه کرد: همچنین بازاری که برای محصول زعفران و مرجعیت قیمتی این محصول ایجاد شده، از طریق پذیرش انبارهایی که در سراسر کشور وجود دارد، ایجاد شده تا از این طریق، دسترسی کشاورزان به بازار فراهم شده و آن ها به راحتی بتوانند محصول خود را در انبارهای مورد تایید بورس، قرار داده و حتی محصولات را به صورت آنلاین معامله کنند؛ این روند برای پسته و زیره نیز وجود دارد.
وی اظهار کرد: مزیت اصلی این روش، مشاهده آنلاین و مستمر قیمت ها است ضمن اینکه کشاورزان می توانند در قالب قراردهای بلندمدت، محصول خود را برای آینده به فروش برسانند همچنین امکان تامین مالی با وثیقه گذاری گواهی سپرده کالایی فراهم می شود.
مدیر عامل بورس کالای ایران در ادامه به تغییرات نرخ ارز و قیمت کالاها اشاره کرد و گفت: زمانی که تنش ارزی ایجاد می شود باید اجازه داد تا قیمت ها در سازوکار بازار تعیین شود چراکه تجربه همین چند سال اخیر نشان می دهد اگر کنترل های قیمتی روی کالاها گذاشته نمی شد، محصول در ساختار بازار در اختیار همه قرار می گرفت اما کنترل قیمتی باعث افزایش عطش خرید می شود و حتی کسانیکه تولیدکننده هم نیستند تمایل به خرید پیدا می کنند؛ در نتیجه با رشد واسطه گری های مخرب، مواد اولیه به دست مصرف کننده اصلی نمی رسد که سال گذشته با تلاش های بورس، روند تصمیم ها اصلاح کرد.
مدیرعامل بورس کالای ایران در پایان در خصوص چشم اندازی بورس کالا اظهار داشت: با برنامه های توسعه ای که برای عرضه محصولات و ابزارهای مالی جدید تدارک دیده شده، چشم انداز مثبتی برای آینده بورس کالا در کشور پیش بینی می شود.
