پروتکل هایی برای رعایت نکردن

مطمئنا خودکنترلی در سبک زندگی اکثرمان جایگاه دقیقی ندارد و اینگونه نیست که خودمان را مقید به رعایت دستورالعمل هایی کنیم که در اکثر موارد به آنها اعتقادی نداریم و آنها را دست و پاگیر میدانیم و به دنبال راه گریزی هستیم تا خودمان را توجیه کنیم که آنقدرها هم لازم نیست اینگونه که دستورالعمل ها گفته اند سخت گیری کنیم و به همین دلیل، همیشه در حال ساختن تبصره هایی هستیم که کار را برای ما راحت کرده و از استرس و عذاب وجدان قانون گریز بودنمان کم می کنند.

نمونه های متعدد این قانون گریزی را حتی در رفتار مسئولین ارشد کشور هم، که در شبکه های اجتماعی هم بازتاب گسترده ای داشته است، می توان دید. از مصاحبه های رئیس ستاد ملی کرونا در جمع خبرنگارانی که رعایت فاصله اجتماعی را نکرده بودند تا تجمعات نمایندگان در صحن علنی مجلس و برگزاری مراسم های تودیع و معارفه متعدد و حتی تشییع جنازه فلان هنرمند بدون در نظر گرفتن دستورالعمل های بهداشتی و غیره. همه اینها علاوه بر کم اهمیت نشان دادن کرونا، باعث تسری بی توجهی جامعه به دستورالعمل های بهداشتی می شود.

نتیجه قانون گریزی می شود همین اتفاقی که در روزهای اخیر در مقوله کرونا رخ داده است. تا جایی که علی رغم تدوین دستورالعمل های تخصصی کرونا در تمامی حوزه ها نظیر حمل و نقل و فروشگاه ها و مغازه ها و صنوف مختلف و تاکید مکرر به رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک و عدم تشکیل تجمعات و عدم شرکت در مراسم ها، شاهد بالا رفتن آمار مبتلایان و تعداد فوتی های کرونا و قرمز شدن مناطق زرد و سفید در روزهای اخیر هستیم. حالا حتی تعداد فوتی های هر روزه کرونا در کشور، سه رقمی شده است و این نتیجه همین سهل انگاری هاست.

تجربه نشان داده است که تدوین قانون، به تنهایی نمی تواند اثربخشی لازم را داشته باشد و همیشه باید دستگاه های نظارتی با مراقبت ها و پایش های مکرر از رعایت قوانین و دستورالعمل ها اطمینان حاصل نمایند، تا آنجا که این قوانین تبدیل به هنجار و عادت اجتماعی شود و در جامعه به صورت یک فرهنگ پذیرفته و جاری شود. نمونه هایی نظیر الزام به استفاده از کمربند ایمنی اتومبیل و اعمال جرائم برای عدم رعایت آن، می تواند الگویی باشد برای تغییر رفتار و فرهنگ سازی در جامعه.

ولی چیزی که در این میان از اهمیت بیشتری برخوردار است، الگوسازی است. وقتی متولیان و تدوین کنندگان قوانین و مسئولین رده بالای کشور اعتقادی به رعایت دستورالعمل های بهداشتی مقابله با کرونا نداشته باشند، نمی توان از جامعه انتظار دیگری داشت. یادمان باشد به آنچه به عنوان قانون تدوین می کنیم ایمان داشته باشیم و خودمان در رعایت آن پیش قدم باشیم و سپس، با ابزارهای رسانه ای، درصدد ترغیب جامعه به اجرای این پروتکل ها باشیم.

مهندس قاسم طوری
کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای