سرخوشیِ اعتیادآور؛ آیا می‌دانید «گُل» بیماریهای ژنتیکی روان را فعال می‌کند
گل، ماده‌ای است که به گفته جوانان امروزی اعتیادآور نیست و سرخوشی می‌آورد؛ تو را به دنیایی میبرد که لبخند روی لبانت می‌نشاند، غافل از اینکه همین گُل باعث بستری شدن تعدادی از جوانان در مراکز نگهداری شده و عده‌ای دیگر از جمله دانشجویان پزشکی آنقدر مصرف دارند که روی حافظه‌شان تاثیر گذاشته و بیماریهای ژنتیکی روانِ برخی دیگر را فعال کرده است.
به گزارش پیام فوری به نقل از ایرنا، اخبار مربوط به مصرف گل در جامعه به مرز نگران‌کننده‌ای رسیده است، حالا دیگر گل را فقط جوانان نمی‌شناسند، بلکه متاسفانه مصرف آن به سنین پایین‌تر و نوجوانان هم رسیده است چنانکه بر اساس آخرین آمار کشور مصرف گل در نوجوانان کشور ۶۶ صدم درصد است.
براساس آخرین نتایج پیمایش ملی اعتیاد، در مصرف کنندگان مستمر، پس از تریاک، مصرف خانواده حشیش و گل با فراوانی ۴.۴ درصد رتبه دوم را را دارد و اغلب مصرف کنندگان گل را مردان، افراد دارای تحصیلات دیپلم و زیردیپلم و مجردها تشکیل می‌دهند و ۵۱.۹ درصد مصرف کنندگان گل در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال قرار دارند و آمارهای دیگر بیانگر آن است که میزان مصرف ماده گل در کشور طی سال‌های اخیر افزایش یافته است.
افزایش مصرف گل دلایل متعددی دارد، ارضای حس کنجکاوی و اشتیاق به عضویت در گروه‌های مختلف، شرایط محیط خانوادگی و اجتماعی مانند داشتن سابقه اعتیاد در خانواده، مشکلات فردی مانند افسردگی، تشویق به مصرف از سوی گروه همسالان و دسترسی راحت به گل. اما مهمترین گرایش مصرف به گل عدم آگاهی کافی از عوارض مصرف و باور به این شعار است که “گل اعتیادآور نیست”.
به گفته ماریت قازاریان رئیس گروه پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور، متاسفانه باور نادرستی وجود دارد مبنی بر اینکه «گل» اعتیادآور نیست در حالی که «گل» اتفاقاً اعتیادآور است و از مواد دروازه‌ای به شماری می‌رود به آن معنا که راه ورود به مصرف سایر مواد مانند سیگار و حشیش را باز می‌کند و مردم باید در این زمینه هوشیار باشند.
مردم ایران چقدر گل می‌کشند؟
میزان مصرف ماده گل در کشور طی سال‌های اخیر افزایش یافته است. مرکز ملی مطالعات اعتیاد وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران با بررسی ۹۰ مطالعه صورت گرفته در مورد مصرف ماده گل، طی ۱۲ ماه، اعلام کرد: ۱.۳ درصد مردان ایرانی و ۰.۲ درصد زنان ایرانی، ماده اعتیادآور گل را مصرف می‌کنند. در سال گذشته نیز آماری اعلام شد که طبق آن گل از هر ۶ جوان، گریبان یکی را می‌گیرد.
ماده گل به خانواده کانابیس‌ها Cannabis تعلق دارد که با مواد دیگری مانند حشیش و ماری جوانا هم‌خانواده است.
این تحقیقات همچنین نشان داد، تغییرات شیوع مصرف این ماده در جمعیت جوان کشور، قابل توجه‌تر است، بطوری که شیوع نیم درصدی گل در حدود سال‌های ۱۳۹۰ طی ۱۰ سال به ۴.۹ درصد در پسران و ۰.۳ درصد در دختران رسیده است. میزان افزایش مصرف گل در بین دختران دانشجو طی سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۹، قابل توجه بوده است.
عوارض مصرف گل چیست؛ از هذیان تا جنون
زمانی درباره مصرف شیشه گفته می‌شد که عارضه‌ای ندارد و با برنامه‌های آگاهسازی از آن مرحله عبور کردیم اما اکنون گل جایگزین آن شده و چنان در جامعه تبلیغ شده است که هیچ عارضه‌ای ندارد در حالی که مطالعات جدید نشان می‌دهد مصرف آن باعث تغییرات ژنتیکی می‌شود؛ تغییراتی که فرد را مستعد بیماریهای اسکیزوفرنیا، اختلالات خلقی و اعتیاد می‌کند.
مشاور و درمانگر اعتیاد در این باره می‌گوید: دانشمندان اروپایی ۱۱۰۰ نفر از مصرف کنندگان گل ۱۸ تا ۶۴ ساله را در ۱۷ کلینیک در کشورهای هلند، انگلستان، اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و برزیل مورد بررسی قرار دادند. نتایج این مطالعه که سال ۲۰۱۹ در نشریه علمی معتبر The Lancet به چاپ رسید، نشان داد احتمال جنون در افراد مصرف کننده گل در مقایسه با افرادی که تابحال آن را تجربه نکردند، به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
مطالعات جدید نشان می‌دهد که مصرف گل باعث تغییرات ژنتیکی می‌شود؛ تغییراتی که فرد را مستعد بیماریهای اسکیزوفرنیا، اختلالات خلقی و اعتیاد می‌کندآزاده اولیایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا خاطرنشان کرد: نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که احتمال هذیان یا توهم با موارد زیر ارتباط بسیار زیادی دارد: با شروع مصرف گل زیر سن ۱۶ سالگی، مصرف هر روزه گل، مصرف گل با درصد سمیت THC بالاتر از ۱۰ درصد، به عبارتی اگر مصرف کنندگان گل این ماده را هر روز مصرف نکنند، بیماران مبتلا به جنون ۲۰ درصد کمتر می‌شوند.
وی تاکید کرد: با مشاهده علائم هذیان یا توهم در بستگان، دوستان و اطرافیان حتما احتمال مصرف گل را نیز در نظر داشته باشید.
به دنبال مصرف گل یا حشیش چه علائمی ظاهر می شود؟
قرمز شدن چشم‌ها، حواس پرتی و فراموشی مکرر، خشکی دهان، اشتهای زیاد کاذب، سرفه های شدید و طولانی، بی انگیزگی شدید در انجام امور زندگی و خنده های بی مورد و طولانی از علائم احتمالی مصرف گل یا حشیش به شمار می‌روند.
مشاور و درمانگر اعتیاد در این باره می‌گوید: حافظه کوتاه مدت در مصرف کنندگان گل و حشیش از بین می‌رود؛ به طورمثال دانشجویان پزشکی را داریم که در بسیاری مواقع بعد از دو تا چهار سال مصرف، می‌آیند و می‌گویند ما می‌خواهیم ترک کنیم و دیگر نمی‌توانیم ادامه دهیم چون مصرف آن به طور خیلی شدیدی روی عملکرد حافظه ما اثر می‌گذارد و باعث افت حافظه کوتاه مدت می‌شود.
اولیایی با تاکید بر اینکه گل همیشه دروازه ورود به مصرف مواد سنگین‌تر است، تصریح کرد: مصرف حشیش و ماری‌جوانا برخی بیماریهای ژنتیکی که هنوز فعال نشده مانند اسکیزوفرنی و افسردگی را فعال می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: این باور غلط که گل اعتیاد ندارد، بسیاری از افراد را به دام اعتیاد انداخته در حالی که حشیش و گل اعتیاد شدید روانی دارند.
اولیایی تاکید کرد: یکی از مهمترین دلایل که افراد برای ترک گل مراجعه می‌کنند، اثرات شدید روی عملکرد حافظه آنها است.
خانواده‌ها از کجا بفهمند که فرزند آنها گل مصرف می‌کند؟
مصرف «گل» در نوجوانان و جوانان موجب شادی مفرط و خنده بی مورد می‌شود و والدین می‌توانند متوجه شوند که فرزندشان مانند قبل نیست. ممکن است برخی تغییرات رفتاری بر اثر مصرف «گل» نباشد اما اگر والدین می‌بینند که در رفتار فرزندان تغییرات کوچکی رخ داده باید با آنان گفت‌وگو کنند و اگر مشکلی وجود دارد برای رفع آن با فرزند خود همراهی کنند و اگر از مشکلات کودک سر در نمی‌آورند از متخصصان مربوطه کمک بگیرند که برای این کار می‌توانند با خط ملی اعتیاد با شماره ۰۹۶۲۸ تماس بگیرند.
مشاور و درمانگر اعتیاد درباره راه‌های متوجه شدن خانواده از اعتیاد فرزند به گل گفت: داشتن کاغذ سیگار در وسایل شخصی و پیچیدن بوی معطر سوختن ماده در منزل یا اتاق می‌تواند از نشانه‌های مصرف گل در فرزندان باشد.
اولیایی افزود: یکی از مواردی که در پی مصرف گل ایجاد می‌شود، این است که سفیدیِ چشم قرمز می‌شود و اغلب مصرف کنندگان قطره نفازولین با خود دارند و باعث می شود که قرمزی چشم برطرف شود تا علامت مشکوک ظاهری ایجاد نشود.
وی ادامه داد: با مصرف قطره نفازولین، خانواده دیرهنگام متوجه مصرف گل می شود چون مصرف کننده حتما قرمز شدن سفیدی چشمش را با قطره می‌پوشاند و این داستان بسیاری از مصرف‌کننده ها است. البته داشتن قطره نفازولین دلیل کافی برای مصرف نیست اما اغلب مصرف‌کنندگان که می‌خواهند این موضوع را از خانواده خود پنهان کنند ممکن است در وسایل آنها، قطره چشمی نفازولین نیز پیدا کنید.
به فکر کنترل مصرف گل بین نوجوانان و جوانان باشیم
سه نکته مهم درباره مصرف گل وجود دارد: اول آنکه هنوز آمارهای مصرف گل یا ماری جوانا در ایران از بسیاری کشورهای دیگر کمتر است. دوم آنکه اگر ۱.۵ درصد زنان و مردان ایرانی مصرف گل داشتند، به این معنا است که ۹۸.۵ درصد مردم ایران به ماده وابسته نیستند. سوم اینکه قطعا ماده گل اعتیادآور است و عوارض زیادی دارد و در بسیاری موارد سکوی پرتاب جوانان به مصرف مواد پرخطرتر مانند کمیکال، تریاک، شیشه و هروئین بوده است.
بنابراین در شرایطی که هنوز امیدهایی برای کنترل مصرف گل در کشور وجود دارد باید به فکر کنترل مصرف گل بین نوجوانان و جوانان به ویژه دانش آموزان و دانشجویان بود.
هرچند که بسیاری از نوجوانان و حتی جوانان براین باورند که گل اعتیادآور نیست اما حتی یک بار مصرف گل نیز می‌تواند عوارض مغزی جبران ناپذیری داشته باشد. عوارضی که گاهی می‌توان ردپای آنها را در کلینیک‌های ترک اعتیاد یا مراکز نگهداری مشاهده کرد. بنابراین جدا از ضرورت نظارت خانواده‌ها بر رفت و آمد و دوستان فرزندان خود، دستگاه‌های ذیربط از صدا و سیما گرفته تا سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید برنامه‌های آگاهی‌بخشی درباره عوارض گل را توسعه دهند.
اگر درباره اجرای برنامه‌های آگاهی بخشی سهل‌انگاری شود شعارِ پوچِ “گل اعتیاد آور نیست” از سوی جوانان و نوجوانان، جدی گرفته می‌شود آنچنانکه اکنون متاسفانه اینچنین است و بسیاری جوانان و دانشجویان، خیلی راحت و مطمئن می‌گویند که گل اعتیادآور نیست و عوارضی هم ندارد! چنین باورهایی در جامعه نیاز به نهادینه کردن آموزش‌های بنیادین مانند آموزش عوارض مصرف گل، آموزش تفکر منطقی و مهارت‌های زندگی و به چالش کشیدن این باور اشتباه بین جوانان و نوجوانان از سوی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذیربط دارد.
